mantelzorg-en-zorginnovatie-in-perspectief.jpg

Nieuwjaarstoespraak Dekenaat Amsterdam – 4 januari 2011

Nieuwjaarstoespraak Dekenaat Amsterdam – 4 januari 2011

Slechts Één heeft de touwtjes werkelijk in handenp1041266

Dames en Heren, alweer voor de zesde keer mag ik als deken van Amsterdam hier in de Mozes en Aäronkerk de nieuwjaarstoespraak houden. Een Nieuwjaarsreceptie is een goed moment om elkaar te ontmoeten, en elkaar aan te moedigen er weer iets moois van te maken, ook in het nieuwe jaar 2011. Fijn dat u weer met zovelen bent gekomen. We zijn weer een nieuw jaar ingegaan, vol plannen en schone beloftes. Maar we zijn het nieuwe jaar niet ingegaan met een lege agenda. Wat nemen we mee uit 2010? Alleen de goede dingen of houden we ook de dingen die niet zo goed zijn gegaan op onze agenda van 2011?

Een antwoord hierop vond ik in een sprookje. En u weet: sprookjes bevatten vaak een diepe waarheid. Ze bevatten voor mij diepe filosofische en theologische waarheden. Wie oren heeft om te horen, dat hij hore!

Een sprookje

Een prinsesje dat erg verwend was, vierde haar verjaardag. Er was ook een fee op haar feest uitgenodigd. Zij gaf de prinses een klein pakje. Toen zij dat pakje openmaakte, keek zij teleurgesteld: er zat een doodgewoon klosje garen in! "Wat kan ik daar nu mee doen?", riep het prinsesje woedend en ze stampte op de grond. Maar de fee zei: "Prinses, dat is geen gewoon klosje; deze draad is jóuw levensdraad! Langzaam rolt die vanzelf af, elke dag een stukje... daar is niets aan te doen. Als de draad is afgerold, sterf je! Maar als je dat wilt, kun je wel af en toe aan de draad trekken. Dan sla je een stukje van je leven over: een uur, een dag, een maand, een jaar. Maar ik waarschuw je: gebruik het klosje alleen als je het écht nodig hebt, anders zul je er spijt van krijgen." Het prinsesje borg het klosje veilig op.

Ongeveer twee maanden later had het prinsesje hevige kiespijn. Plotseling herinnerde ze zich het klosje. Ze haalde het klosje tevoorschijn, trok even aan het touwtje, en ja hoor, weg was de kiespijn. Een maand later lag ze met koorts in bed. Weer trok ze aan het koordje. Bij een moeilijk werk, liefdesverdriet of wanneer ze zich verveelde, trok ze even aan het touwtje. “Ik mag het klosje niet te veel gebruiken”, dacht ze. Maar het was zo gemakkelijk om er even aan te trekken. Ze was zo graag volwassen, ze had zo graag een kindje. Ze kon er niet op wachten. Weer trok ze aan het koordje! Na een korte tijd zag de prinses dat het koordje op was. "Kon ik die overgeslagen uren en dagen maar opnieuw beleven", dacht ze. En zo stierf het prinsesje op jonge leeftijd.

Niet alleen de goede dingen nemen we mee.

Naar 2011 nemen we niet alleen de goede dingen mee, ook de vervelende herinneringen horen in onze agenda van 2011. Het jaar 2010 was een spannend jaar. Er waren grote verschuivingen in de politieke verhoudingen, zowel in het binnenland als buitenland; problemen in de economie en rond de euro. Zware en vaak emotionele discussies over ons Nederlands en Europees toelatingsbeleid. We hebben deze zaken meegenomen naar 2011.

Kindermisbruik

Als katholieke kerk kwamen we in 2010 in zwaar weer terecht en beleefden we een van onze zwarte bladzijden, al weten we intussen dat  kindermisbruik zich heeft afgespeeld en nog steeds afspeelt op vele terreinen van onze samenleving. Het wordt steeds duidelijker dat bin-nen én buiten de kerk veel kinderen het kind van de rekening zijn geworden en nog steeds worden, overal ter wereld.
Ik moet u eerlijk zeggen dat ik het afgelopen jaar graag eens dat klosje garen uit de la had willen halen. Even aan het levensdraadje trekken om deze periode maar gauw over te slaan. Gelukkig dat dit klosje niet echt bestaat. Deze periode van loutering moeten we niet overslaan. We nemen ook deze zwarte bladzijde mee naar het nieuwe jaar.  Overigens ben ik de vele pastores en parochiebesturen en parochianen dankbaar die deze afschuwelijke problematiek niet uit de weg zijn gegaan, maar er mee aan de slag gingen, zowel in hun verkondiging als het op verschillende plaatsen samenbrengen van mensen die zich geraakt weten door deze zondige gebeurtenissen. En, zoals uit de jongste enquête van de NOS blijkt, zijn gewone parochianen in staat gebleken om met elkaar, ondanks alle verdriet en onrust, het geloof in het Kerstkind, het geloof in de Messias te bewaren. Hoe dan ook, we nemen ook deze problematiek mee het nieuwe jaar 2011 in. De slachtoffers hebben er recht op en de kerkge¬meenschap zelf zal er op den duur beter van worden, en er gelouterd uit tevoorschijn komen.

Wie nemen we nog meer mee?

Wie nemen we ook mee het nieuwe jaar in? In ieder geval degenen van wie wij in 2010 afscheid hebben moeten nemen, zowel in ons persoonlijk leven, ons werk, als in ons Dekenaat Amsterdam. Hun namen nemen we in liefde mee naar 2011:

Op 11 februari stierf de emeritus.pastoor van Wieringerwerf Arie Lalleman (77). Op 20 maart stierf in Hoofddorp, Prof.dr Sanders (91. Op 29 mei in Amstelveen, vlak voor zijn 50-jarig priesterfeest Pater Joop Ruijter O.Carm.. Op 31 mei stierf Ad Fritschy (74), emeritus pastoor van Bussum. Op 9 juli stierf Mgr. Han van Veen (87), emeritus. Pastoor van de Vitusparochie in Hilversum. Op 21 augustus stierf in Amsterdam Pater Frits van der Ven s.j. (79). Op 11 november stierf diaken Dr. G.Snoek (76) uit Aalsmeer en op 25 november Rafaël Soffner(48), missiesecretaris van ons Bisdom Haarlem-Amsterdam.
 
Wij nemen hun namen vanuit 2010 mee in onze harten van 2011. Samen met al die anderen die het afgelopen jaar gestorven zijn bij u thuis, vrienden en vriendinnen, verwanten en bekenden. Wij laten hun stemmen reiken tot over de grenzen van de dood en wij roepen hen toe, zolang wij leven: lieve doden, God kijkt jullie aan. Hij kent jullie bij name. Hij zegent jullie.

Opheffing Dekenale Centra

Wat gebeurde er nog meer in 2010? In de zomer heeft de Bisschop moeten besluiten de drie Dekenale Centra in het bisdom per 1 januari 2011 te sluiten en de dienstverlening aan regio's en parochies centraal onder te brengen bij het bisdom. De reden hiervan is van financiële aard. Een pijnlijke, maar noodzakelijke beslissing. Al enige jaren is het percentage aan afdracht dat parochies betalen om de dienstverlening van het Dekenaal centrum te financieren, structureel te laag. Dat tekort is intussen opgelopen tot zo'n 40% per jaar. En u weet dat parochies er zelf ook niet rijker op worden, dus de afdracht verhogen was geen optie. Ook het bisdom kan deze tekorten niet structureel aanvullen.  Daarom is besloten tot deze bezuinigingsoperatie, die natuurlijk pijnlijke consequenties heeft voor de regio’s, maar vooral ook voor een aantal dekenale medewerkers, aangezien, gezien de bezuinigingen, niet voor iedereen plaats is in de nieuwe structuur. Ik kom daar straks nog op terug. Hoe ziet die nieuwe structuur er in grote lijnen uit?

Een nieuwe structuur

Het dekenaat is niet langer meer een juridische rechtspersoon, maar het werkgebied van de Deken geworden. De taak van de Deken is het om vooral pastor pastorum te zijn en contacten te onderhouden met priesters, diakens, pastoraal werkers en catechisten, zowel individueel als gezamenlijk. Hij zal representatief optreden namens de bisschop. Op verzoek van de bisschop is hij intermediair bij zaken die spelen tussen het bisdom en de regio’s. De Deken wordt daarbij geassisteerd door een coördinator (Mevr.Dea Broersen) en een halftime secretaresse (Mevr.Cynthia De Mie-Koeman).

Nieuw adres

Het Dekenaat Amsterdam heeft eind december 2010, na ruim 20 jaar, het kantoor aan het Begijnhof verlaten en is vanaf nu gehuisvest in de pastorie van de Sint Nicolaaskerk in Amsterdam. Het kleine team dat achter is gebleven zal van hieruit zich vooral bezighouden met de samenhang tussen de regio’s, continuïteit en aanspreekpunt binnen het pastorale veld. Pastores en regio’s willen graag een loket hebben en dat loket wil geen aparte tus-senlaag zijn, maar is wel ter ondersteuning van de communicatie en in samenwerking met de diocesane medewerk(st)ers. Van grote waarde blijven de bijeenkomsten van onze regiovertegenwoordigers. In dit overleg is er alle ruimte voor uitwisseling van pastorale ervaringen, vragen en discussies De pastorale dienstverlening komt vanaf 2011 vanuit het Bisdom. Parochies, maar vooral de regio’s kunnen ook zelf een beroep doen op de Diocesane Commissies: Regiovorming en Kerkopbouw, de Diocesane Commissie Diaconie, de Diocesane Commissie Geloofsopbouw, en het Missiesecretariaat.

Met pijn in het hart

U ziet, het jaar 2010 heeft grote veranderingen gebracht in de drie dekenaten en in onze werkwijze. Vier jaar lang hebben we als dekenaal team samengewerkt en zijn in die tijd uitgegroeid tot een hecht en warm team. Eerst hebben we de pastorale dienstverlening van de drie voormalige dekenaten Amsterdam, Hilversum en Meerlanden in elkaar geschoven. Daarna hebben we hard gewerkt aan de opbouw van een nieuwe infrastructuur voor de pastorale dienstverlening., Er werden nieuwe dekenale commissies gevormd rond Diaconie. Geloofsopbouw en Regiovorming en Kerkopbouw.

Door de opheffing van de dekenale pastorale dienstverlening is er einde gekomen aan het werk van ons Dekenale Team. Ons team is vanaf 1 januari 2011 opgeheven. Naast mij als Deken bestond dit team uit Mevr.Dea Broersen (Coördinator), Mevr.Bernadette van Amerongen (Diaconie), Marcel Elsenaar (Geloofsopbouw), Jeroen Hoekstra (Regiovorming en kerkopbouw), Man-Ri van den Ham(secretariaat),Mevr.Kim van Zwam (secretariaat), Mevr. Cynthia de Mie-Koeman (secretariaat) en Richard Addai, die 12 jaar lang ‘s avonds de kantoren op het Begijnhof heeft schoongehouden.  En half afscheid nemen we van Harry Luttikholt  die vrijwilliger is van de Taakgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken en een werkplek op het Begijnhof had.

Wij wensen onze vertrekkende collega’s alle goeds toe voor de toekomst. En dank jullie wel voor jullie warmte, jullie toewijding , jullie collegialiteit, jullie bijdrage aan ons dekenale team met jullie geweldige inzet van de afgelopen jaren. Wij zullen jullie missen. En dat geldt ook voor de Dekenale Commissies die zich bezighouden met Regiovorming, Geloofsopbouw en Diaconie. Ook hen wil ik in het bijzonder bedanken voor hun inzet, hun inbreng en ondersteuning. En dat zowel de medewerk(st)ers als de commissies hun dienst hebben bewezen blijkt ook uit de reacties die na het bekend worden van de jongste reorganisatie uit het pastorale veld kwamen. Ik wil jullie bedanken, jullie, maar ook alle pastores, ons college van regiovertegenwoordigers, onze vele vrijwillig(st)ers en besturen, en talloze anderen die zich inzetten voor de zaak van Jezus Christus, voor zijn Gerechtigheid en Vrede. In een nieuwe kleine dekenale setting gaan we in 2011 in vertrouwen verder onder Gods zegen. 2011 zal weer een spannend jaar worden. En ik wens ook de diocesaan verantwoordelijken voor catechese, diaconie, regiovorming en kerkopbouw veel succes en vooral veel wijsheid toe. In het jaar dat voor ons ligt.


Tenslotte

Wat kan ik tenslotte aan het begin van 2011 ieder van u toewensen? Allereerst dat het goed gaat met ons allemaal! Wij zijn allemaal mensen! Dat is niet niks: geen engelen, geen goden, maar mensen. Mensen met boeiende kansen. Vervolgens: u staat niet alleen, u bent de eerste niet. Achter u staat een lange traditie van zoeken en vinden, voor u uit een lange stoet van mensen die geloven in vrijheid, in trouw en in nieuwheid van leven. Toen je klein was, hebben onze ouders ons op de arm genomen, ons een plaats gegeven in die rij, gedoopt in water en vuur, genoemd naar Jezus, op zijn weg gezet, onder de roep van zijn liefde geplaatst, opdat we kinderen zouden worden van de levende God. Het is de Messias die in mens na mens tevoorschijn komt, totdat Hij van elk gezicht staat af te lezen. Geen gat is te klein voor het waaien van Gods Geest. Hij gaat wegen die voor ons mensen onbegaanbaar lijken. Geen ziekte is Hem te zwaar, geen frustratie te groot.

2011: het jaar ligt voor ons, schijnbaar ongebaand en leeg, maar er is al een spoor getrokken van redding en bevrijding. Kies ook het komend jaar voor het leven. Wees 'n licht in de wereld, wijs je kinderen, wijs elkaar 'n weg om te gaan, word oog voor de blinde, een lied voor de dove. Dan zullen wij opstaan uit die oude wereld. Dan zullen we leven. En als er verdrietige momenten komen, denk dan nog eens terug aan het sprookje dat ik aan het begin van mijn nieuwjaarstoespraak vertelde.   Weet dan dat uzelf niet aan uw levenstouw hoeft te trekken, want er is er maar Eén die de touwtjes in ons leven wérkelijk in handen heeft. Wij behoren nu aan 2011, maar 2011 behoort alleen aan God.

Onder Gods zegen

Bidden we dat we ook in het nieuwe jaar mogen leven onder de zegen van God. Zo lees ik dat ook in de aloude woorden van Numeri 6:22-27:  “Zo sprak God tot Mozes: Wanneer je mensen zegen toewenst, doe dat dan met deze woorden:God de Heer geeft u alle goeds. Hij staat voor u in. Hij kent genade en laat u delen in zijn licht Hij ziet naar u om, Hij is uw vrede. Wie Mij zó noemt, heeft mijn zegen”. Daarom:

De Levende zegene en behoede U. De Levende doe zijn aangezicht over u lichten, en zij u genadig. De Levende verheffe zijn aangezicht over u,en geve u vrede. Zegen ons en behoed ons, doe lichten over ons uw aangezicht en wees ons genadig. Zegen ons en behoed ons,doe lichten over ons uw aangezicht en geef ons vrede. De almachtige en barmhartige God moge ons zegenen en bewaren, in de naam van de Vader, Zoon en Heilige Geest. Amen

Pater Ambro Bakker s.m.a.
Deken van Amsterdam

 

Bekijk ook het fotoverslag!