compen2pantokrator.jpg

Donderdag 29 juni 2017 - HH. PETRUS EN PAULUS

Lezingen: Hand. 12:1-11 – Tim.4:6-8.17-18 – Matteüs 16:13-19
 
Jezus vraagt vanmorgen onomwonden aan zijn leerlingen: ‘Wie is volgens de opvatting van de mensen de Mensenzoon?’. En het regent vanzelfsprekende antwoorden: Wie U bent? Een bijzonder mens, maar jammerlijk genoeg door zijn tijdgenoten om het leven gebracht. In ieder geval niet de Zoon van God! Wie U bent? Voor mij bent u een revolutionair. Ik heb U bij vrienden weleens op een poster zien hangen. Daar droeg U een geweer om de schouder. Dat vond ik wel aardig, want dat U hard kunt optreden lezen we in het verhaal, waarin staat dat U de kooplui met een zweep de tempel uitranselde. 
 
Wie U bent? Voor mij degene die de maatschappij kan omturnen, die mensen vrij kan maken van de wurgende greep van machtsmisbruikers en westerse kapitaalbaronnen; Wie U bent? Voor mij de Jezus die tegenwoordig is in het H. Sacrament, de Jezus van mijn Eerste Communie. Degene die woont in mijn hart en spreekt in mijn geweten. Mensen hebben de naam van Jezus gegeven aan hun huwelijk, hun vakbond, hun politieke partij, hun radio-omroep, hun kerk, hun bezit, hun naam, hun leven.
 
‘Wie zeggen de mensen dat Ik ben?’ Jezus prikt vanmorgen zijn leerlingen door met de vraag: ‘Maar jullie, wie zeggen jullie dat Ik ben?’ En Petrus geeft het antwoord: ‘Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God’. Waar haalt-ie het vandaan, die visser? Dat is ándere taal dan wat de mensen van Hem zeggen. Petrus, voor wie de zaak van de Messias een zaak van leven en dood was. Evenals de andere apostel van wie we vandaag het feest vieren: de apostel Paulus. Petrus en Paulus, twee mensen die de traditie heeft samengevoegd op één feestdag.
 
Toch mogen we niet vergeten dat het vanmorgen om twee totaal verschillende mensen gaat. Ze vertegenwoordigen twee vormen van trouw. Zelfs bij een oppervlakkige lezing van de Handelingen der Apostelen wordt het verschil duidelijk tussen de spontane, soms zwakke, trouwhartige visser uit Galilea en de bijna fanatieke, theologisch gedreven tentenmaker uit Tarsus. De spanningen tussen Petrus en Paulus zijn in Handelingen onderhuids en in Paulus brieven' zelfs bovenhuids aanwezig. In Antiochië komt 't conflict tot een uitbarsting. Concreet gaat het dan over de vraag: ‘Kan iemand christen worden zonder zich tot het Jodendom te bekeren?’ Het was een reëel probleem: theologisch, psychologisch, maatschappelijk, cultureel en dus ook ‘kerkelijk’. Uiteindelijk kiezen de apostelen voor de visie van Paulus. En ook Petrus, de eerste onder zijn broeders, sluit zich uiteindelijk aan bij de visie van Paulus.
 
De geschiedenis laat zien dat de kerk ook 'n kerk van mensen is. Een kerk die voortdurend worstelt met de waarheid, Pausen en kerkleraren, kardinalen en bisschoppen, pastoors en parochianen spreken elkaar al eeuwenlang tegen. We spreken vaak over de éne katholieke Kerk, maar in feite is de kerk een verzameling van ruim één miljard mensen, die in de sporen van Schrift en Traditie op zoek zijn naar God in hun leven. De geschiedenis leert ons dat er bisschoppen zijn die zich hebben misdragen als slippendragers van koninklijke machthebbers, presidenten en tirannen, maar tevens dat diezelfde mensen zich elk jaar as op het hoofd strooiden onder het uitspreken van de woorden: ‘Gedenk, mens, dat je van stof bent en tot stof zult wederkeren’.
 
In de tijd van de Italiaanse schrijver Dante was de kerk zó verloedert, dat hij in zijn boek Divina Commedia een verhaal schrijft, waarin Paus Nicolaas II in de hel terecht kwam. We herinneren ons ook de treurige tijden, waarin Frankrijk en Rome streden om de pauselijke zetel. Beurtelings heeft de kerk de cultuur gewantrouwd en bevorderd. In haar spoor vinden we strenge Trappistenkloosters en uitbundige Barokkerken. Eeuwenlang heeft de kerk de seksualiteit gewantrouwd, maar het huwelijk tot sacrament verheven. Praalzieke prelaten liepen naast eenvoudige monniken in één en dezelfde processie. Dat alles is mogelijk in één en dezelfde kerk: dat wonderlijke spanningsveld van de meest tegenstrijdige ideeën. Elkaar tegensprekende idealen konden in al hun felheid naast elkaar bestaan. De schrijver Chesterton schreef: ‘De geschiedenis van de kerk laat geen kudde makke schapen zien, maar eerder een kudde tijgers en stieren!’.
 
Petrus en Paulus, verschillend in karakter en visie, zijn het vaak niet eens over elkaars opvattingen en praktijken, zijn soms zelfs elkaars tegenstanders in de leer, maar zij zijn wél solidair in het éne: zij zijn beiden trouw aan de Levende! Dat is waar het op aankomt: ook al waait er een geweldige storm door kerk en wereld.  Blijf trouw aan de verbondenheid in de Heer en schrijf niemand af. Want dat is een heilloze en zelfs ketterse manier van omgaan met God en met elkaar.
 
De prefatie van deze zondag geeft het nauwkeurig aan, historisch eerlijk en Schriftuurlijk betrouwbaar:
"God, wij danken U, omdat Petrus en Paulus ons verheugen door hun inzet. Petrus als eerste voorganger in de geloofsbelijdenis, Paulus als duidelijke verdediger van die geloofswaarheid. Zo hebben zij, ieder op eigen wijze, die ene familie van Christus verzameld en bijeengebracht".
 
Alle Petrussen en Paulussen, alle Petra's en Paula's: de kerk van Jezus Christus heeft ze beiden nodig!
 
Ambro Bakker s.m.a.
Deken van Amsterdam