nicolaaskerk.jpg

Zondag 27 maart 2016 - Pasen - ONTSTEEK UW LICHTEN

Paasmorgen
Lezingen: Handelingen 10:34a.37-43 en Johannes 20:1-9
 
Er staan verhalen in de Bijbel die je eigenlijk best kunt missen. Zo zegt Paulus niets over de maagdelijke geboorte, Marcus vertelt niets over de wijzen uit het oosten en Matteüs zegt niets over de herders bij de kribbe. Maar wanneer we 't verhaal van de verrijzenis van Jezus uit de Bijbel weglaten, dan blijft er weinig over van het christendom. Nauwelijks twintig jaar na de verrijzenis zegt Paulus al: ‘Als Christus niet verrezen is, dan is onze prediking zonder inhoud. Als Christus niet verrezen is, dan zijn wij, apostelen, maar beunhazen en leugenaars. Als Christus niet verrezen is, dan kunnen we maar beter gaan leven als de mensen die zeggen: laten we maar eten en drinken en het er van nemen, want morgen zijn we dood!’
 
De dood is even gecompliceerd als het leven. Vroeger wisten we precies wanneer een mens dood was: zijn hart had het dan begeven. Maar het is opvallend dat de medische wetenschap tegenwoordig spreekt over de biologische dood. Want als een hart stil staat, ben je nog niet dood. Een ander hart erin en het leven gaat door. De dood blijkt even gecompliceerd als 't leven zelf. Want naast 'n biologische leven, hebben wij 'n psychisch leven, 'n sociaal leven, een liefdesleven, een intellectueel en seksueel leven. En het merkwaardige is dat 't ene leven dood kan zijn, terwijl het andere nog voortleeft.
 
Wat is 't leven eigenlijk? Leven is jezelf tot ontplooiing brengen in de breedste zin van het woord. Je ontplooien in je psychisch leven, je sociaal leven, je liefdesleven, je geestelijk leven, je seksueel leven. De psychische dood van de mens hoeft niet samen te vallen met z’n biologische dood, en de seksuele dood hoeft niet samen te gaan met de dood van de liefde. Door alle veranderingen heen blijf je overeind. Zeven jaar geleden hadden we een ander lichaam dan nu. Geen cel is dezelfde gebleven. Maar Ik ben gebleven! Door al die manieren van doodgaan, die zich in ons hebben voltrokken, zijn wij gebleven. Wij kunnen aan de kant gezet zijn door bepaalde mensen, maar we zijn toch overeind gebleven.
 
Na zijn biologische dood staat Jezus te midden van zijn leerlingen met heel zijn liefdesleven. Daarom schrijft Paulus: ‘Hoe kunnen sommigen onder u dan toch beweren dat er geen verrijzenis uit de dood bestaat?’
 
Het leven heeft zoveel aspecten, het is zo rijk. Het is blijkbaar niet dood te krijgen! Van alle evangelisten vernemen we dat de leerlingen van Jezus na zijn dood geweldig uit het veld geslagen zijn. Ze waren angstig bij elkaar gekropen. De dood van Jezus betekende het einde van al hun verwachtingen en al hun dromen. Het Paasgebeuren zelf wordt door geen enkele evangelist verhaald. Als men bij de verrijzenis een filmcamera en een geluids¬band zou hebben opgesteld, dan zouden die niets hebben geregistreerd. De verrijzenis heeft alleen een betekenis voor mensen die geloven. Pilatus en Herodes komen de verrijzenis niet op 't spoor. Ook de ogen van de leerlingen blijven lang gesloten. Alleen in geloof wordt Jezus ervaren als de levende.
 
Geloven in de verrijzenis betekent dat wij geloven dat God ook ons trouw zal blijven tot in de dood. Het is geloven dat Jezus toch gelijk had in zijn manier van leven en sterven. Het is geloven dat de liefde het altijd zal winnen van de haat. Het is geloven in het feit dat de liefde sterker is dan de dood. Opstanding komt van opstaan, en dat heeft weer alles te maken met het woord ‘opstand’. Jezus staat op tegen alles wat onmenselijk is. En Hij vraagt ons om hetzelfde te doen. Hij vraagt ons om op te staan waar de dood ons leven binnendringt: biologisch, geestelijk, sociaal, seksueel, in de liefde. Wij kunnen de Opstanding van Jezus niet losmaken van z'n strijd tegen alles wat onmenselijk is. Daarom leren mensen de opstanding al tijdens het leven. Mensen die zeggen: als het Jezus is gelukt om op te staan, waarom leren wij dat dan ook niet al tijdens ons leven?
 
Het zijn mensen die nee zeggen tegen die rare raketten, en tegen eten uit plastic, en tegen de stinkende lucht of tegen het gif in de grond, en tegen: teveel om allemaal op te noemen. ‘Lastige mensen’, vinden andere mensen: je moet niet zo opstandig zijn! Maar zelf zeggen zij: we kunnen niet anders en dat komt door dat oude verhaal. Hij is opgestaan", zeggen ze, echt opgestaan. En waarom wij dan niet? En nogmaals: waarom leren wij onze opstanding al niet bij het leven?
 
We vieren 't paasfeest in een wereld vol problemen. Wat valt er vanmorgen nog te vieren? Maar Pasen ontkent de dood niet, Pasen veronderstelt de dood. Het paasfeest begint niet hier in deze verwarmde en verlichte kerk. Het paasfeest begint op de begraafplaats. Daar horen wij dat wij niet terecht komen in een spelonk, in een grot, een graf van voorbij. Maar dat onze wij de weg van mensen door 'n tunnel leidt. Een grote heeft alleen een ingang, maar geen uitgang. Daar loopt alles wat leeft voorgoed te pletter. Een tunnel heeft naast een ingang ook een uitgang. Aan het einde van de tunnel wacht God met uitgestrekte armen. Wij mogen al tijdens ons leven leren om op te staan. We kunnen er vandaag nog mee begonnen:
 
*Verrijzenis vieren is: vanmiddag opnieuw de hand drukken van je zus tegen met wie je al jaren geen woord meer wisselt.
 
*Verrijzenis vieren is: op zondag samenkomen om eucharistie te vieren, ook al weet je dat er overal tegenwoordig op zondagmorgen wordt getennist, paard wordt gereden of gezwommen.
 
* Verrijzenis vieren is: voor het eten een kruisteken maken en God bedanken voor je bord dat overvol is. En God vragen dat iedereen dat zo mag hebben. En God beloven dat je er alles aan zult doen om dat gerealiseerd te krijgen.
 
* Verrijzenis vieren is: op ander momenten in het leven de klemtoon leren leggen, misschien door wat soberder te leven;

* Verrijzenis vieren is: de mensen in de buurt niet voorbijgaan, maar weten waar hulp nodig is en ongevraagd de handen uit de mouwen steken.
 
Een hele opgave. Het is duidelijk dat Pasen dit jaar niet alleen op 27 maart valt. Elke dag worden we uitgenodigd om op te staan, te verrijzen en om in opstand te komen tegen alles wat het leven in deze wereld onderuit haalt. Dat is wat wij met Pasen mogen vieren: dat de goede krachten in het leven het zullen winnen van de dood. Als we maar niet inslapen en indutten, maar solidair blijven met mensen om ons heen. Is verrijzen iets anders dan weer op de been geholpen worden.
 
Ik denk dat de betekenis van het paasfeest is, dat het licht nooit helemaal in je leven kan verdwijnen. Dat het leven nooit helemaal verstrikt raakt in de netten van de dood, dat nooit alle vaste grond onder je voeten verdwijnt. Pasen is op de uitkijk staan. Zonder Pasen loopt de wereld met de dood in z'n schoenen.
 
Jezus heeft ons geleerd hoe je arme, lamgeslagen, kleingekregen mensen weer op de been kunt helpen. En daarom heeft God Hem weer op de been geholpen na de catastrofe op Golgotha. Omdat Hij het tot zelfs op het kruis opnam voor z'n beulen voor wie Hij bad: ‘Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen!’ En zoals God Jezus weer op de been heeft geholpen, mogen wij tot elkaar zeggen: weest niet bang, want waar mensen struikelen - zelfs al struikel je over de dood - dan is het de Heer zelf die ons door de donkere tunnel zal leiden en ons weer op de been zal helpen en op de been zal houden. Ik wens u ‘Zalig Pasen!’
 
Ambro Bakker s.m.a.
Deken van Amsterdam